Tjugen

Bygdesoga for Innvik og Stryn. Gardane 71 Tjugen

Strid og semje

År 1834 vart gjort semje mellom Tjugen og grannegardane Haugen og Sande om fébeite og merkeskil, tingl. 1864. Året etter vart utmarka skift mellom Tjugen og Haugen, og i 1917 vart innmarka utskift.

I 1600-årstalet var det ymse usemje mellom Tjugen og Haugen på eine og Loen på andre sida om merkeskil, skogabruk og féhamne. År 1654 vart det halde åstadsrett, og då vart partane samde. Etter å ha teke oversyn over dei då påviste tre merkesteinane, drog åstadsretten ned til Tjugen for å døme mellom partane. Det synte seg skilgreitt at Tjugen og Haugen hadde lide mykje skade av Lo-mennene. Likevel vart partane samde såleis at frå dei merkesteinane som stod i ein hammar og viste rett opp i det øvste av fjellet «ved det himmelblik, som bemeldt er», og som den tredje merkesteinen skulle setjast etter, skulle Lo-mennene etter denne tid ikkje ha noko å gjere korkje med slætter eller skogahogst innafor desse merkesteinane, og Tjugen og Haugen hadde ingenting å gjere utafor dei nemnde steinane.

Med omsyn til seter hadde Tjugen og Haugen gjeve Peder Jørgenson i Loen løyve til å ha sine anmark-krøter om sommaren saman med dei i Fossdalen, eller to andre av Lobrukarane i hans stad, men dei skulle drive krøtera frå setra og dit opp på same tidsbel som Tjugen og Haugen gjorde, og ikkje gjere dei skade på åker og eng. Det skulle stå Tjugen og Haugen fritt føre å gjere merkesgard frå dei nemnde merkesteinane og opp i høgste fjellet, men dette skulle ikkje meinka Peder Jørgenson i si seterdrift. Dei som braut semja, skulle svare 10 rdl. til kongen og 1 st. mjøl til dei fattige. At partane såleis vart samde, vedkjende dei seg med handfestin.- og namna sine.

Enno er det segn om «Suffi», og namnet hennar har dei minne om i Suffi-hesjane. M. a. seier segna at Suffi sat på ein stein inn og ovafor husa og såg etter folka sine i ein kikert når dei var i marka og slo høy. Var dei ikkje hæve å arbeide, fekk dei skjenn når dei kom heim.