Bergset

Bygdesoga for Innvik og Stryn. Gardane 96 Bergset

Skyld og eigarar

Landskylda var i 1626 2 1. 2 pd. sm. 4 mæler korn. I 1651 er skylda berre 2 laup, men i 1670-åra var skatteskylda 8 pd. og stod med det til 19. århundre. I 1723 ville nemnda ta av 1/2 pd. Garden vart då sett til 64 skill. i skogskatt.

Det ser ut til at garden var betre før enn i seinare tid. Jordboka seier i 1626 at garden, endå han låg til fjells, likevel hadde "temmelig" avling og "temmelig skog til sage- og husetømmer". Berre ein gard i sokna, Verlo, ser det ut til hadde då så god skog. Alt før 1600 hadde Bergset sagbruk.

Største fura i notida stod nede i Berget, men vart hoggen i 1913. Ho var 40 al. høg, 25 tom. tvert over på 5 alner høgd, 19 t. på 25 al. høgd og 16 t. på 30 al. høgd.

Som før sagt åtte Innvik- og Utvik-kyrkjene kvar sitt halve pund i garden. Utvik-kyrkja sin part var vel det godset som Lafrans-kyrkja på Skåden åtte i mellomalderen. Om prestebolsparten i mellomalderen er same parten som Nonneset-klosteret og sidan V. Lunge åtte, er vandt å seie, men det er ikkje utruleg. Kyrkjepartane som var skogateigar, låg i Ola-bruket. No er Utvik-kyrkeparten løyst. Lungeparten, som i 1626 også var 1 pd., låg då under Bille-ætta. I 1657 selde kruna parten saman med anna Bille- og krunegods til Gabr. Marcelius. Parten høyrde så ei tid til Sandvikgodset, som president Hermann Garmann og sidan sonen presten Kr. Garmann åtte. Godset låg i br. nr. 1 og vart løyst i 1683 av Jon Andersson Bergset frå presten Kr. Garmann. Sigdestadparten, som og var 1 pd., vart løyst i 1729 av Mattis Jonson Bergset frå Mart. Sigdestad og Hans M. Lund, sønene til Mogens Sigdestad, som åtte godset i 1680-åra.

I 1651, 24.9., vart landskylda på garden - etter søknad av brukarane - av skrivaren Iver Ancherson og 6 lagrettemenn avteke 13/4 pd., så ho etter den tid skulle vere 2 I., og leidingen vart avteken 1/5, då retten etter gransking fann at garden hadde ring åker, berre skog til brenneved(!) og ligg høgt, så snøen kjem tidleg og går seint.