Loen

Garden og ætta. Sjurebruket i Loen 6.Turistferdsla over Lovatnet

Motorbåten Kjendal.1926. Frå sjøen til Hagedalen

Etter krigen kom turisttrafikken igang igjen, og frå 1921 kom turistbåtane til Loen på nytt, og no auka det for kvart år. I 1926 gjorde dampbåtlaget vedtak om å kjøpe motorbåten Kjendal. Det var ein trebåt bygd av Brødrene Gunvald og Nils Ottesen, og det vart innsett ein Original Union motor på 30 hk levert frå Forenede Motorfabrikker i Bergen. Det var ein open båt med solsegl over, og den hadde sertifikat til 81 personar. Anders B. Sæten for til Bergen og var med under monteringa av maskina, og han var med då motorbåten gjekk til Loen.

Transporten opp til vatnet frå sjøen var både vanskeleg og spennande. Lodalens Dampbåtlag hadde sett transporten bort til Kasper Sæten. Han tok opp båten vestanfor dampskipsbryggja. Han hadde fått tak i brukte trikkeskjener frå Bergen som dei sette saman, og dei laga til ein slede båten skulle stå på, og så nytta dei små støypte hjul som skulle gå på skjenene. Dei tok ut maskina og alt som var laust før dei tok han på land, men båten i seg sjøl var svert tung, då han var bygd av fleire lag med plank. Det var litt av eit meisterstykke å få han opp den bratte bakken frå sjøen og opp til riksvegen. Det synte seg og at dei små støypte hjula ikkje tolde den store tyngda av dette skroget og dei brast sund, det var ikkje lang stunda mellom kvart hjul dei måtte skifte ut. Til dragkraft brukte han både ein stor skipstalje og folk og hestar. Då dei hadde fått båten opp på riksvegen tenkta dei at det verste var gjort. Men det synte seg at dagsmarsjane vart små, og nye hjul måtte skiftast inn tidt og ofte. Då dei hadde kome ein ca. 300 meter på riksvegen, var pengane som var lovdé oppbrukte og vel så det. Kasper Sæten såg seg då nøydd til å seie opp avtalen. Dampbåtlaget tok så over transporten vidare. Dei fekk då Anders Meland frå Stryn til å vere formann for arbeidet. Han fekk tak i hjulåsar av jarn, og brukte breie trekubbar til hjul. Dei første hjulåsane han fekk synte seg å vere for veike og bøygde seg, så dei laut få tak i nye og tjukkare dimensjonar.

Det vart stor friksjon når hjulåsen var så tjukk, og det galdt difor om å ha sterke krefter til å drage. Thor Fosnes hadde fått ein traktor med store jarnhjul. Han vart leigd til å kome med traktoren sin. Så hadde dei to hestar som dei sette for taljen og elles hadde dei lange tampar ein på kvar side av båten der folk samla seg på og drog. Nokon av desse folka var leigde, men dei fleste var medlemer i dampbåtlager og dei arbeidde på dugnad.

Dette var midt i turistsesongen, og dei måtte helst nytte natta til å flytte båten, og så galdt det å finne ein høveleg stad der dei kunne setje båten ut av vegen så skysstrafikken slapp fram om. Det var ikkje alltid lett å finne. Vegen var heller ikkje sterk nok til å tole ei så stor tyngd, og dei måtte leggje plankar som hjula gjekk på. Etter som båten gjekk fram måtte det vere folk til å bere plankana fram om igjen. Det tok og tid med å finne nytt feste for taljen kvar gong han gjekk blokk i blokk. Det var difor den første tida berre ein 5-600 m dei kom fram for kvar natt. Men det gjekk då framover utan store uheld, og så fekk ein finne seg i å ta tida til hjelp.